Ongeveer de helft van de longpatiënten overlijdt voordat ze een donorlong krijgen. De oplossing? Longen laten groeien van je eigen cellen. Amerikaanse onderzoekers hebben succesvol lablongen in varkens getransplanteerd.
Elk jaar staan er alleen al in Nederland bijna 200 mensen op de wachtlijst voor een nieuwe long; nog niet de helft daarvan krijgt daadwerkelijk een transplantatie. En wie het geluk heeft aan de beurt te komen, moet maar hopen dat zijn lichaam de long niet afstoot, omdat het orgaan niet lijkt op wat het lichaam kent.
In de toekomst wordt dat allemaal een stuk beter. Tenminste, als het aan een team van onderzoekers uit Amerika ligt. Eerder fabriceerden zij al een menselijke long in het lab; nu hebben ze laten zien dat lablongen het prima doen als je ze transplanteert.
Steigers en cellen
Vier varkens kregen van onderzoekers een nieuwe linkerlong aangemeten, gekweekt uit de cellen van hun oude linkerlong. Die hadden de onderzoekers een maand eerder uit hun lichaam gehaald.
Om de longen te laten groeien zetten de onderzoekers longcellen van het varken in een soort ‘steiger’. Deze steiger was gemaakt van een voormalige long van een ander varken, behandeld met een mengsel van suiker en wasmiddel om de oorspronkelijke cellen te verwijderen zodat alleen de verstevigende eiwitten overbleven. Het geheel – steiger en nieuwe cellen – werd een maand lang in een bad met groeimiddelen gedoopt om zo de nieuwe long te laten groeien.
Na een maand werd de lablong in de varkens gezet. Daar groeide hij prima verder, zonder dat de varkens een afstootreactie ontwikkelden. En dat terwijl ze geen medicijnen kregen, zoals normaal na een longtransplantatie wél gebeurt.
Mensen
Een paar hobbels moeten nog wel genomen worden – zo hebben de onderzoekers de lablongen maar twee maanden gevolgd. ‘Er zijn nog een boel dingen die beter moeten voordat we longen voor patiënten kunnen gaan maken’, vertelt Joan Nichols, een van de onderzoekers. ‘Waarschijnlijk duurt het nog vijf tot tien jaar voordat we in het lab gekweekte longen bij mensen kunnen gebruiken.’
Ook chirurg Michiel Erasmus van het Universitair Medisch Centrum Groningen is enthousiast. Al ben je nog steeds afhankelijk van donoren, waarschuwt hij. ‘De verstevigende laag waar je de cellen in wil laten groeien is bij longpatiënten te ver verwoest, daarvoor heb je nog steeds een donor nodig.’
Toch zou de nieuwe techniek ook meer donorlongen kunnen opleveren. Nu moet een donor in het ziekenhuis overlijden en dan moeten zijn organen zo snel mogelijk getransplanteerd worden. Als je alleen de steiger nodig hebt, wordt dat waarschijnlijk een stuk eenvoudiger, denkt Erasmus. ‘En als je daardoor minder medicijnen nodig hebt en minder nare bijwerkingen krijgt, wordt het economisch ook interessant.’