Nederlandse wetenschappers ontdekken erfelijke longziekte
Onderzoekers en artsen van het UMC Utrecht hebben samen met wetenschappers van de universiteit van Sussex in Engeland en wetenschappers uit Houston in Amerika een nieuwe genetische afwijking ontdekt die leidt tot een longontsteking in jonge kinderen met fatale afloop.
In totaal zijn nu vier overleden kinderen uit een Nederlandse én een Amerikaanse familie geïdentificeerd met deze chromosoomafwijking. Het nieuwe syndroom is beschreven in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Clinical Investigation. Saskia van der Crabben, klinisch geneticus op de afdeling stofwisselingsziekten in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht, kwam Lics (wat staat voor longziekte immuundeficiëntie chromosoombreuk syndroom) op het spoor, toen een kind overleed aan een afwijkend verlopen longziekte. "Daarbij hadden meerdere virussen een rol gespeeld en in haar chromosomenmateriaal vonden we ook twee kleine chromosomen die we niet goed konden duiden" De nieuw beschreven aandoening kenmerkt zich door een verhoogde infectiegevoeligheid, door onderdrukking van een deel van de natuurlijke afweer, en leidt tot een ernstige, snel ontwikkelende luchtweginfectie bij jonge kinderen die in alle bekende gevallen (uiteindelijk) tot de dood heeft geleid. Het gaat daarbij om een mutatie van het zogenaamde NSMCE3-gen, dat een rol speelt bij de productie van eiwitten die de regulering van celdeling en DNA-reparatie verzorgen. Door de mutatie raakt dit systeem ontregeld waardoor bij patiënten met de betreffende mutatie de chromosomen van lymfocyten in het bloed beschadigd raken. Bij chromosoomonderzoek zien artsen dan ook afwijkende, gebroken of (deels) verdwenen chromosomen. Dit zorgt er voor dat de afweer tegen virussen verstoord raakt en krijgen deze de kans om patiënten te infecteren. Progressief In het onderzoek werd samengewerkt met wetenschappers van de universiteit van Sussex in Engeland. Twee jaar geleden werden de gegevens in wetenschappelijke kring gedeeld en vond een groep in het Amerikaanse Houston in hetzelfde gen dezelfde fouten. "Toen we op genetische basis een koppeling hadden, bleek uit de klinische informatie dat er een significante overlap was", zegt Van der Crabben. De twee Amerikaanse kinderen hadden een longziekte die heel vergelijkbaar was. "Toen zijn we samen verdergegaan." Therapie Vooralsnog is er weinig tegen Lics te doen. Bij de zieke kinderen is er een verminderde natuurlijke afweer en een verhoogde infectiegevoeligheid. Dat leidt tot een ernstige en progressief verlopende luchtweginfectie. In de VS heeft het tweede meisje dat de ziekte kreeg een longtransplantatie gekregen. "Maar zij is uiteindelijk aan het falen van haar beenmerg overleden", zegt Van der Crabben. Het is mogelijk dat er al meer kinderen aan Lics zijn overleden, en dat de artsen hun dood als een onverklaarbaar incident hebben afgedaan. Van der Crabben: "We hopen dat nu we het gen gevonden hebben er meer kinderen eerder gediagnosticeerd kunnen worden. Want hoe eerder we meer kennis hebben over de ziekte, hoe eerder we een therapie kunnen ontwikkelen."
Artikel
Crabben SN van der, Hennus MP, McGregor G, et al. Chromosome breakage syndrome with severe lung disease through destabilized SMC5/6 complex. Journal of Clinical Investigation, 2016, https://www.jci.org/articles/view/82890 Lees verder over 'De zoektocht naar het gen' (PDF-bestand) en wat de gevolgen van dit onderzoek zijn voor de toekomst. Bronnen: nos.nl, wkz.nl